Domain Name System (DNS) Nedir?

Domain Name System (DNS), internet üzerinde alan adlarını (domain names) IP adreslerine çeviren hiyerarşik ve dağıtık bir isimlendirme sistemidir. DNS, internetin telefon rehberi gibi çalışır; insanlar web sitelerine alan adlarıyla (örneğin, www.example.com) erişirken, bilgisayarlar bu alan adlarını IP adreslerine çevirerek iletişim kurar.

DNS'in Temel İşleyişi

1. Kullanıcı Talebi (Query): Bir kullanıcı, tarayıcıya bir web sitesi adresi yazdığında, bu istek önce yerel DNS sunucusuna (genellikle ISS tarafından sağlanan) gönderilir.

2. Önbellek Kontrolü: Yerel DNS sunucusu, talep edilen alan adının IP adresini önbelleğinde kontrol eder. Eğer önbellekte bulunursa, IP adresi doğrudan kullanıcıya iletilir.

3. Kök DNS Sunucuları: Eğer yerel DNS sunucusunda kayıt bulunamazsa, istek kök DNS sunucularına yönlendirilir. Kök DNS sunucuları, TLD (Top Level Domain) sunucularının adreslerini sağlar.

4. TLD Sunucuları: Kök DNS sunucuları, ilgili TLD sunucularına (örneğin, .com, .org, .net) yönlendirir. TLD sunucuları, ilgili alan adı için yetkili DNS sunucularının adreslerini döner.

5. Yetkili DNS Sunucuları: TLD sunucularından alınan bilgiler doğrultusunda, istek ilgili alan adı için yetkili DNS sunucularına iletilir. Yetkili DNS sunucuları, alan adının IP adresini döner.

6. IP Adresi ile Dönüş: IP adresi yerel DNS sunucusuna iletilir ve oradan kullanıcıya geri döner. Tarayıcı, bu IP adresini kullanarak web sitesine bağlanır.

DNS Bileşenleri

• Alan Adı (Domain Name): Kullanıcıların hatırlaması kolay olan web adresleri
• IP Adresi (IP Address): İnternet üzerindeki cihazların birbirini tanıdığı sayısal adresler
• Kök DNS Sunucuları (Root DNS Servers): DNS sorgularının başladığı en üst düzey sunucular.
• TLD Sunucuları (Top Level Domain Servers): .com, .org, .net gibi üst düzey alan adları için yetkili olan sunucular.
• Yetkili DNS Sunucuları (Authoritative DNS Servers): Belirli bir alan adı için nihai IP adresini dönen sunucular.
• Yerel DNS Sunucuları (Local DNS Servers): ISS'ler veya kurumlar tarafından sağlanan, genellikle en yakın DNS sorgularını işleyen sunucular.

DNS Kayıt Türleri

• A Kaydı (Address Record): Bir alan adını bir IPv4 adresine bağlar.
• AAAA Kaydı (IPv6 Address Record): Bir alan adını bir IPv6 adresine bağlar.
• CNAME Kaydı (Canonical Name Record): Bir alan adını başka bir alan adına yönlendirir.
• MX Kaydı (Mail Exchange Record): Bir alan adının e-posta sunucusunu belirtir.
• TXT Kaydı (Text Record): Alan adı hakkında açıklayıcı veya doğrulama bilgileri içerir.
• NS Kaydı (Name Server Record): Alan adını yöneten DNS sunucularını belirtir.

DNS'in Önemi

DNS, internetin işlerliğinde kritik bir rol oynar. Alan adlarının IP adreslerine çevrilmesi, web sitelerinin, e-posta servislerinin ve diğer internet tabanlı hizmetlerin erişilebilir olmasını sağlar. DNS olmadan, kullanıcıların her web sitesine erişim için karmaşık IP adreslerini hatırlamaları gerekirdi, bu da internetin kullanımını oldukça zorlaştırırdı.

Güvenlik

DNS, zaman zaman çeşitli saldırılara hedef olabilir. Örneğin:

• DNS Spoofing: Yanlış DNS bilgileri yayarak kullanıcıları sahte sitelere yönlendirme.
• DDoS Saldırıları: DNS sunucularını aşırı trafik ile hedef alarak erişilemez hale getirme.

DNS güvenliğini artırmak için çeşitli önlemler alınmaktadır, bunlardan biri de DNSSEC (Domain Name System Security Extensions) protokolüdür. DNSSEC, DNS sorgularının ve yanıtlarının doğruluğunu ve bütünlüğünü sağlar.

DNS'in bu kapsamlı yapısı ve işleyişi, internet kullanıcılarının web sitelerine hızlı ve güvenilir bir şekilde erişmelerini mümkün kılar.